Jednorazowy plastik bywa szkodliwy

Oczywista troska o kryzysy klimatyczne, takie jak huragany i pożary, często przyciąga uwagę na całym świecie, podczas gdy groźne zanieczyszczenia plastikowe często pozostają niezauważone. Jednak Organizacja Narodów Zjednoczonych skupia się teraz na inicjatywie, która ma na celu rozwiązanie tego niepozornego, lecz powszechnego zagrożenia dla naszej planety.
Co roku na całym świecie wytwarza się ogromne ilości plastiku, a ta liczba ma potroić się do 2060 roku. Produkcja tworzyw sztucznych, głównie oparta na paliwach kopalnych, nie tylko zaostrza kryzys klimatyczny, ale również zatruwa nasze środowisko odpadami. Niewiarygodnie, tylko około 5% tworzyw sztucznych jest poddawanych recyklingowi w USA, podczas gdy większość z nich trafia na składowiska śmieci, jest spalana lub pozostawiana w naszym naturalnym środowisku. Te plastiki rozkładają się na mikroszczątki, maleńkie cząsteczki, które obecnie przesiąkły każdy zakątek naszej planety, od głębin oceanów po nasze ciała.

Projekt traktatu ONZ daje nam powód do nadziei. Ten dokument, nadal w fazie negocjacji, prezentuje możliwe rozwiązania i środki interwencji w walce z zanieczyszczeniem plastikiem. Zaproponowane cele obejmują ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska przed zanieczyszczeniem plastikiem lub całkowitą eliminację plastiku. Te potencjalne rozwiązania obejmują zmniejszenie produkcji jednorazowych plastików o połowę do 2050 roku, a także regulację szkodliwych substancji, które często występują w tworzywach sztucznych.

Jednak droga do finalizacji traktatu jest pełna wyzwań. Podobnie jak w przypadku wielu globalnych inicjatyw, narody nie zgadzają się co do poziomu ambicji i podejścia. Niektóre państwa opowiadają się za kompleksowym, wiążącym traktatem z konkretymi celami, podczas gdy inne preferują bardziej dobrowolne podejście. Można odnieść to do porównania z Porozumieniem Paryskim w sprawie Zmian Klimatu, gdzie państwa ustalają swoje własne cele, co przyniosło mieszane rezultaty. Projekt traktatu zajmuje się także wyzwaniami związanymi z mikroplastikami, zarówno tymi celowo dodawanymi, jak i tymi powstającymi w wyniku rozpadu większych tworzyw sztucznych, takich jak butelki. Mimo że problem jest rozpoznany, projekt wciąż stoi przed ogromnym zadaniem, proponując namacalne rozwiązania dla tego złożonego problemu. Podsumowując, choć przyszłość projektu traktatu pozostaje niepewna, jego istnienie jest ważnym krokiem w globalnym uznaniu, że zanieczyszczenie plastikiem stanowi realne zagrożenie. W trakcie negocjacji istnieje nadzieja na znalezienie kompleksowych rozwiązań, które chronią zarówno naszą planetę, jak i jej mieszkańców.

Bardzo niepokojącym zjawiskiem jest to, że mimo wielokrotnych ostrzeżeń dotyczących poważnych zagrożeń związanych z zanieczyszczeniem tworzywami sztucznymi w Zatoce Bengalskiej, nadal trwa nieodpowiedzialne gospodarowanie odpadami, które przynosi ogromne szkody naszym najcenniejszym zasobom naturalnym. Według najnowszego badania przeprowadzonego przez organizację Enhanced Coastal Fisheries in Bangladesh (ECOFISHBD), finansowaną przez Agencję Rozwoju Międzynarodowego Stanów Zjednoczonych (USAID), rybacy samodzielnie wyrzucają do morza około 15 ton odpadów nieulegających biodegradacji. Te odpady obejmują plastikowe torby, butelki i worki polietylenowe, które stanowią katastrofę dla środowiska, dzikiej przyrody i zdrowia ludzi. Ostatnie badanie jednoznacznie podkreśla pilną potrzebę zwiększenia świadomości i lepszego wdrażania ekologicznych polityk ochrony środowiska.
W ubiegłym roku kolejne badanie przeprowadzone przez ECOFISHBD wykazało, że codziennie na plaży morskiej Kuakata przez turystów i mieszkańców wyrzucanych jest około 22,77 kg odpadów nieulegających biodegradacji. Eksperci ostrzegają, że masowe zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi i rozprzestrzenianie się szkodliwych bakterii mogą sprawić, że Zatoka Bengalska stanie się niezdolna do użytku w ciągu najbliższych 30-50 lat.

Jest oczywiste, że nie doszłoby do tej sytuacji, gdyby władze podjęły śmiałe kroki w celu ochrony środowiska od 2002 roku, kiedy Bangladesz stał się pierwszym krajem na świecie, który zakazał używania toreb polietylenowych. Mimo to, w 2010 roku kraj wprowadził ustawę dotyczącą opakowań z juty w celu promowania alternatywnych opakowań, ale po 13 latach skutki są nadal niewielkie. W 2020 roku Sąd Najwyższy nakazał rządowi wprowadzenie zakazu stosowania plastikowych produktów jednorazowego użytku do 2021 roku, jednak nie podjęto wystarczających działań w celu wspierania zmian w wielu sektorach.

Ponieważ zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi nadal niszczy środowisko, wszelkie dotychczasowe postępy w zakresie działań politycznych i legislacyjnych pozostają jedynie na poziomie deklaracji. Teraz nadszedł czas, aby wdrożyć ustawę o opakowaniach jutowych i zastąpić powszechne użycie plastiku. Władze powinny również natychmiast podjąć regularne kontrole w celu powstrzymania masowego stosowania i nielegalnej produkcji toreb polietylenowych oraz jednorazowych tworzyw sztucznych. W ramach tych działań konieczne jest utworzenie międzyresortowych zespołów monitorujących, które surowo egzekwują zakaz zrzucania odpadów nieulegających biodegradacji do jednolitych części wód. Ochrona Zatoki Bengalskiej przed degradacją środowiska jest niezwykle istotna i wymaga natychmiastowych działań.

Potencjalnie szkodliwe substancje chemiczne zawarte w tworzywach sztucznych oraz barwnikach mogą być związane z ryzykiem rozwoju nowotworów u kobiet. Badania sugerują możliwy związek między codziennym narażeniem na chemikalia obecne w produktach codziennego użytku, takich jak tworzywa sztuczne, naczynia kuchenne z nieprzywierającą powłoką oraz barwniki, a wystąpieniem nowotworów piersi, jajników, skóry i macicy u kobiet.
Wystawienie na działanie pewnych substancji zakłócających funkcjonowanie układu hormonalnego, takich jak PFAS (perfluoroalkilowe substancje chemiczne) oraz fenole, takie jak BPA (obecne w produktach codziennego użytku, takich jak tworzywa sztuczne, naczynia kuchenne o powłoce nieprzywierającej oraz barwniki), może mieć wpływ na ryzyko wystąpienia nowotworów piersi, jajników, skóry i macicy u kobiet, sugerują badania.

PFAS jest powszechnie określane jako "chemikalia o trwałym działaniu" i zanieczyszcza wodę, żywność i organizmy ludzkie poprzez produkty takie jak patelnie z powłoką teflonową, odzież wodoodporna, dywany oraz materiały odporne na plamy, a także opakowania żywności.

Chociaż nie można jednoznacznie udowodnić, że ekspozycja na substancje chemiczne takie jak PFAS oraz fenole, w tym BPA, bezpośrednio prowadzi do rozwoju tych rodzajów nowotworów, badania wskazują, że kobiety, które otrzymały taką diagnozę, często wykazują wyższe stężenia tych substancji chemicznych w swoim organizmie.

W opublikowanym w Journal of Exposure Science and Environmental Epidemiology badaniu stwierdzono, że zwłaszcza kobiety były bardziej narażone na PFDE, długołańcuchowy związek z grupy PFAS, który wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wcześniejszego wystąpienia czerniaka (raka skóry). Kobiety z większą ekspozycją na dwa inne długołańcuchowe związki PFAS, mianowicie PFNA (perfluoroheksansulfonian) oraz PFUA (kwas perfluoroundekanowy), miały prawie dwukrotnie większe ryzyko wcześniejszej diagnozy czerniaka.

Proszę pamiętać, że zawartość naukowych badań może się zmieniać, a wnioski opierają się na dostępnym w danym czasie dowodzie naukowym. Naukowcy dokonali analizy próbek krwi i moczu pochodzących od ponad 10 000 osób i odnotowali związek między PFNA a wcześniejszym rozpoznaniem raka macicy. Wykazali, że kobiety o większym stopniu narażenia na fenole, takie jak BPA (które znajdują zastosowanie w tworzywach sztucznych) oraz 2,5-dichlorofenol (substancja chemiczna stosowana w barwnikach i powstająca jako produkt uboczny w procesach oczyszczania ścieków), miały wyższe ryzyko wcześniejszych diagnoz raka jajnika.

"Te odkrycia podkreślają potrzebę rozważenia zarówno PFAS, jak i fenoli, jako potencjalnych czynników ryzyka nowotworów u kobiet" - zauważył Max Aung, profesor nadzwyczajny w dziedzinie zdrowia środowiskowego na Keck School of Medicine na Uniwersytecie Południowej Kalifornii. Naukowcy zauważyli również, że związki między różnymi rodzajami PFAS a nowotworami jajnika i macicy były obserwowane wyłącznie u białych kobiet, podczas gdy związki między konkretnym PFAS, zwanym MPAH, a fenolem, zwanym BPF, a nowotworami piersi obserwowano jedynie u kobiet o innych niż biała etniczności. "Ponieważ społeczności w całym kraju borykają się z problemem zanieczyszczeń PFAS, te ustalenia stanowią dodatkowy argument, który zachęca decydentów do opracowywania strategii zmniejszających narażenie na PFAS" - dodała Tracey J. Woodruff, profesor na University of California - San Francisco.

Recykling plastiku to proces, w którym zużyte przedmioty z tworzywa sztucznego są zbierane, czyszczone, rozkładane, i przekształcane w nowe produkty. Ten proces pomaga w ochronie naszych zasobów naturalnych, zmniejsza zanieczyszczenie środowiska, oraz wspiera utrzymanie naszej planety w czystości. Oto kilka korzyści płynących z recyklingu plastiku.

Oszczędza zasoby naturalne: Recykling plastiku przyczynia się do ochrony naszych cennych zasobów naturalnych. Poprzez ponowne wykorzystanie plastiku, potrzebujemy mniej surowców, co korzystnie wpływa na stan naszych lasów i zbiorników wodnych.

Redukuje ilość odpadów składowiskowych: Poprzez recykling plastiku zmniejszamy ilość odpadów, które trafiają na składowiska śmieci. To z kolei przyczynia się do utrzymania naszego środowiska w czystości i ogranicza zanieczyszczenie gleby.

Ogranicza zanieczyszczenie: Recykling plastiku pomaga zmniejszyć emisje szkodliwych substancji do powietrza i wód. Dzięki temu redukujemy wpływ produkcji nowego plastiku na jakość powietrza i wody.

Oszczędza energię: Kolejną korzyścią recyklingu tworzyw sztucznych jest oszczędność energii. Proces przetwarzania plastiku wymaga mniej energii niż produkcja nowego plastiku z surowców pierwotnych.

Tworzy miejsca pracy: Recykling tworzyw sztucznych generuje również miejsca pracy. Tworzy szanse zatrudnienia w branży recyklingu i produkcji, co przyczynia się do pobudzenia gospodarki."

Ta zmieniona wersja opisuje recykling plastiku bardziej klarownie i precyzyjnie.

Nie ważne, czy to nam się podoba, czy nie, opakowania są nieodzowne w celu zapobiegania uszkodzeniom, zepsuciu i zanieczyszczeniu produktów. Niestety wiele rodzajów materiałów opakowaniowych ma istotny negatywny wpływ na środowisko, szczególnie opakowania plastikowe.

Wpływ opakowań przyczynia się do degradacji oceanów, zanieczyszczania powietrza i degradacji ziemi. To zdecydowany problem, który nie może być rozwiązany z dnia na dzień, ale nie możemy go ignorować. Nadmierne odpady opakowaniowe powodują poważne szkody w naszym środowisku, dlatego firmy i konsumenci muszą podjąć działania w celu ograniczenia i kontrolowania tych negatywnych skutków.

Co oznacza wpływ na środowisko? Definicja wpływu opakowań na środowisko

Zanim jednak przystąpimy do omawiania naszych działań na rzecz ekologicznych opakowań, ważne jest zrozumienie dokładnego znaczenia wpływu opakowań na środowisko.

Przez wpływ opakowań na środowisko rozumiemy nadmierne pakowanie produktów, generowanie odpadów i emisje, które występują podczas produkcji i utylizacji opakowań. Wszystkie opakowania mają wpływ na środowisko naturalne, ale musimy go zminimalizować, aby utrzymać naszą planetę w lepszym stanie.
W szczególności odpady z tworzyw sztucznych stanowią jedno z głównych źródeł negatywnego wpływu opakowań na środowisko. Niemniej jednak, wszystkie rodzaje opakowań wciąż przyczyniają się do poważnych problemów, które wymagają natychmiastowego rozwiązania.

Wszystko zaczyna się od samego początku cyklu życia opakowania i trwa przez cały jego okres użytkowania, pozostawiając negatywny ślad ekologiczny na każdym etapie. Od momentu wytworzenia aż do utylizacji, negatywny wpływ większości materiałów opakowaniowych na środowisko jest niepokojący. Aby lepiej zrozumieć wpływ opakowań na środowisko, przyjrzyjmy się trzem głównym etapom ich cyklu życia.

Pozyskiwanie i produkcja
Problem marnotrawstwa opakowań zaczyna się już na etapie pozyskiwania surowców i produkcji. Wszystkie rodzaje opakowań wymagają znacznych ilości zasobów i energii do swojej produkcji. Proces ten może, i najprawdopodobniej tak jest, wiązać się z emisją szkodliwych gazów cieplarnianych do atmosfery, wytwarzaniem niebezpiecznych cząstek metali ciężkich oraz odprowadzaniem toksycznych odpadów do naszych zbiorników wodnych.
Nawet czynniki takie jak zużycie wody, stosowanie chemikaliów, wydobycie ropy naftowej czy wycinanie drzew i innych surowców mają wpływ na środowisko podczas procesu produkcji.

Transport
Jednak to nie tylko proces produkcji odpadów opakowaniowych jest szkodliwy dla środowiska. Także transport opakowań ma wpływ na ekosystem. Zanieczyszczenie powietrza powodowane przez samoloty, statki i ciężarówki negatywnie oddziałuje na naszą planetę. Wymagane jest zużycie paliwa do przemieszczania opakowań z jednego miejsca do drugiego. Chociaż transport zawsze będzie niezbędny, istnieją sposoby na zminimalizowanie tego nieuchronnego wpływu, o których omówimy wkrótce.

Utylizacja odpadów opakowaniowych
Ostatnim, ale nie mniej istotnym czynnikiem wpływającym na środowisko jest etap końcowy cyklu życia opakowań, czyli utylizacja. Każdy rodzaj opakowania może stanowić zagrożenie dla środowiska, ale szczególnie tworzywa sztuczne są szkodliwe, jeśli nie są właściwie przetwarzane. Tworzywa sztuczne często zanieczyszczają nasze oceany i ulice, poważnie szkodząc ptakom i życiu wodnemu.
Tylko w roku 2016 aż 23 miliony ton metryczne plastikowych odpadów trafiły do oceanów, gdzie zwierzęta morskie i ptaki często wpadają w sidła tych zanieczyszczeń lub błędnie je biorą za pożywienie. Według danych organizacji Ochrona Oceanów, plastik znaleziono u 59 procent ptaków morskich, 100 procent żółwi morskich oraz w ponad 25 procent próbek ryb pochodzących z rynków owoców morza na całym świecie. Co jeszcze bardziej niepokojące, ta statystyka nadal rośnie.

Dlatego niezbędne są konkretne działania i inicjatywy mające na celu zminimalizowanie problemu plastikowych odpadów oraz ogólnie negatywnego wpływu opakowań na środowisko.

Nasze rozwiązania w zakresie ograniczania plastikowych odpadów i promowania zrównoważonych opakowań
W miarę postępu technologii i rozwoju alternatywnych, zrównoważonych opakowań, zarówno przedsiębiorstwa, jak i konsumenci mogą podjąć odpowiednie kroki w celu zmniejszenia wpływu nadmiernych opakowań na środowisko i przekształcić naszą kulturę opakowań w kierunku zero waste.