Zakaz plastikowych siatek na zakupy w Pendżabu...

Rząd Pendżabu ogłosił całkowity zakaz używania plastikowych toreb na terenie całej prowincji, obowiązujący od 5 czerwca. Decyzja ta jest częścią szerszej inicjatywy mającej na celu zwalczanie zanieczyszczeń plastikowych oraz ochronę zdrowia ludzi i środowiska.

Zakaz dotyczy wszystkich sektorów, w tym szkół publicznych, gdzie uczniom nie wolno przynosić przedmiotów w plastikowych torbach ani używać ich w stołówkach. Rząd planuje kampanię edukacyjną, mającą na celu uświadomienie obywatelom szkodliwego wpływu plastikowych toreb i promowanie ekologicznych alternatyw. Aby wspierać to przejście, przedsiębiorstwa przechodzące na bardziej zrównoważone opcje otrzymają dotacje.

Jednorazowe plastikowe torby stanowią poważne zagrożenie dla środowiska, dzikiej przyrody i zdrowia ludzi. Przyczyniają się do zanieczyszczenia, zaśmiecania krajobrazów i zatykania dróg wodnych. Ich niebiodegradowalny charakter oznacza, że pozostają w środowisku przez setki lat, gromadząc się na wysypiskach i w oceanach, gdzie rozkładają się na mikroplastiki, zanieczyszczając łańcuch pokarmowy. Dzikie zwierzęta cierpią, gdy połykają te torby lub zaplątują się w nie, co prowadzi do obrażeń i śmierci. Zdrowie ludzi jest zagrożone przez toksyczne chemikalia zawarte w plastikowych torbach, które mogą przedostawać się do gleby i wody, zanieczyszczając źródła żywności. Koszty usuwania zanieczyszczeń plastikowych toreb oraz ich negatywny wpływ na gospodarki turystyczne podkreślają pilną potrzebę ograniczenia ich użycia i przejścia na zrównoważone alternatywy.

Skutki plastikowych toreb są głębokie i wpływają zarówno na środowisko, jak i zdrowie publiczne. W miastach takich jak Karaczi wyrzucone plastikowe torby zatykają systemy odwadniające, co prowadzi do poważnych powodzi w porze monsunowej. Zablokowanie odpływów powoduje stagnację wody, co sprzyja rozmnażaniu się komarów i zwiększa ryzyko chorób przenoszonych przez owady, takich jak denga i malaria. Plastikowe torby zanieczyszczają również rzeki i obszary przybrzeżne, zagrażając życiu morskiemu i ekosystemom, które są niezbędne dla lokalnego rybołówstwa i różnorodności biologicznej. Niewłaściwa utylizacja tworzyw sztucznych często prowadzi do ich otwartego spalania, co uwalnia toksyczne chemikalia do powietrza, powodując problemy z oddychaniem i inne problemy zdrowotne u lokalnych mieszkańców.

Recykling jest jedną z opcji zarządzania odpadami z tworzyw sztucznych, ale recykling plastikowych toreb stwarza poważne wyzwania. Torby na zakupy wykonane z polietylenu o małej gęstości technicznie nadają się do recyklingu, jednak ich wysoki stosunek objętości do masy i niskie zyski finansowe sprawiają, że zbieranie i przetwarzanie tych materiałów jest ekonomicznie nieopłacalne dla branży recyklingowej – od zbieraczy odpadów po zakłady recyklingowe. W miastach takich jak Karaczi zbieracze odpadów często pomijają torby LDPE ze względu na minimalne korzyści finansowe.

Biorąc pod uwagę zagrożenia dla środowiska stwarzane przez jednorazowe plastikowe torby (SUPB) oraz ograniczone możliwości ich recyklingu, zakaz wydaje się jedynym realnym rozwiązaniem politycznym. Jednak egzekwowanie tego zakazu będzie ogromnym wyzwaniem. Utrzymanie prawa i porządku w Pakistanie już teraz stanowi istotny problem, a infrastruktura jest przestarzała i niedofinansowana. W takiej sytuacji oczekiwanie, że organy regulacyjne skutecznie wyegzekwują zakaz, jest mało realistyczne. Dodatkowo, w obecnie napiętej atmosferze politycznej, żaden rząd nie będzie skłonny zaryzykować kapitału politycznego dla kwestii ochrony środowiska, która w obliczu rosnących napięć politycznych staje się mniej istotna.

Egzekwowanie zakazu dotyczącego SUPB jest trudne, ponieważ mają one istotne zalety jako preferowany wybór podczas zakupów. Torby te są trwałe, lekkie i ekonomiczne, a sprzedawcy zazwyczaj nie doliczają ich kosztów do rachunku. Ich wygoda i praktyczność utrudniają ich zastąpienie, co stanowi istotną przeszkodę w skutecznym wdrożeniu zakazu.

Rząd Pendżabu zaangażował instytucje edukacyjne na wszystkich poziomach, aby zapewnić powodzenie zakazu dotyczącego plastikowych toreb. Departament Edukacji Szkolnej zakazał używania plastikowych toreb we wszystkich szkołach publicznych. Polityka obejmuje zakaz używania plastikowych toreb w stołówkach i kawiarniach, promowanie ekologicznych praktyk, takich jak sadzenie drzew i tworzenie lasów miejskich, oraz instalowanie kolorowych pojemników na śmieci w celu prawidłowego usuwania odpadów. Ministerstwo ds. Zmian Klimatu zwróciło się również do Komisji ds. Szkolnictwa Wyższego o stopniowe wycofywanie SUPB na uniwersytetach. HEC prowadzi kampanię edukacyjną na temat przepisów dotyczących zakazu jednorazowych tworzyw sztucznych z 2023 roku, obejmującą programy edukacyjne, seminaria, warsztaty i projekty badawcze, mające na celu promowanie zrównoważonych alternatyw i zgodności z przepisami.

Edukacja społeczeństwa jest długotrwałym procesem, ale niektóre interwencje behawioralne mogą przynieść szybkie rezultaty. W przypadku braku ścisłego egzekwowania zakazów, niezbędne są długoterminowe środki, takie jak zmiany w programie nauczania. Jednakże krótkoterminowe działania, obejmujące różne interwencje behawioralne, mogą szybko wpłynąć na zachowania społeczne. Interwencje te, zwłaszcza zaprojektowane tak, aby odpowiadały wartościom i przekonaniom społeczeństwa, mogą szybko ograniczyć użycie jednorazowych plastikowych toreb (SUPB) i promować bardziej zrównoważone praktyki.

„Szturchnięcia” mogą znacznie zmniejszyć zużycie SUPB, zwłaszcza tam, gdzie egzekwowanie przepisów jest słabe. W Pakistanie egzekwowanie zakazów dotyczących plastikowych toreb napotyka wyzwania ze względu na ograniczone zasoby i problemy finansowe. Tradycyjne metody często zawodzą z powodu ograniczeń regulacyjnych i oporu społecznego. W tym kontekście zachęty stanowią opłacalną, mniej agresywną alternatywę, subtelnie zachęcając do zmiany zachowań bez rygorystycznego egzekwowania przepisów. Drobne zachęty finansowe, takie jak opłaty za plastikowe torby, oraz zachęty niematerialne, takie jak bezpłatne torby wielokrotnego użytku czy kampanie edukacyjne, okazały się skuteczne w ograniczaniu zużycia plastiku.

Połączenie tych zachęt z egzekwowaniem prawa może jeszcze bardziej zwiększyć ich skuteczność. Chociaż same zachęty mogą spowodować znaczące zmiany w zachowaniach, ich skuteczność wzrasta, gdy są wspierane środkami regulacyjnymi. Podejście łączące obie te strategie gwarantuje, że zmiany zachowań będą trwałe, umożliwiając rozwiązanie problemów środowiskowych i ekonomicznych związanych z zakazami i opłatami. Wdrażanie zachęt wraz z egzekwowaniem prawa może prowadzić do bardziej kompleksowej i skutecznej strategii ograniczania użycia SUPB w warunkach ograniczonych zasobów.

Naciski na zmniejszenie zużycia SUPB mogą przybierać różne formy, takie jak kampanie informacyjne i religijne. Działania informacyjne edukują społeczeństwo na temat negatywnego wpływu plastikowych toreb i promują przyjazne dla środowiska alternatywy, takie jak torby papierowe, materiałowe czy jutowe. Z kolei zachęty religijne wykorzystują nauki religijne, aby przedstawić działania na rzecz ochrony środowiska jako obowiązki moralne i duchowe. Biorąc pod uwagę, że większość Pakistańczyków głęboko rezonuje z naukami religijnymi, takie zachęty mogą być szczególnie skuteczne. Łącząc unikanie plastikowych toreb z religijnymi zasadami czystości i zarządzania środowiskiem, te zachęty mogą inspirować znaczące zmiany w zachowaniach społeczeństwa, dostosowując codzienne działania do ich wierzeń.

Niedawne badanie przeprowadzone przez Bank Światowy i Komisję ds. Szkolnictwa Wyższego wykazało, że na Terytorium Stołecznym Islamabadu „szturchnięcia” mogą znacznie ograniczyć użycie SUPB. Badanie wykazało, że połączenie egzekwowania prawa z zachętami, w tym przekazami informacyjnymi i religijnymi, doprowadziło do jeszcze większej redukcji zużycia plastiku o 4,77%. Sugeruje to, że połączenie działań regulacyjnych i komunikacji perswazyjnej jest szczególnie skuteczne w ograniczaniu zużycia plastikowych toreb.

Zakaz nałożony przez rząd Pendżabu jest godnym pochwały krokiem w kierunku ograniczenia zanieczyszczenia plastikiem. Jednak jego skuteczne wdrożenie może wiązać się z poważnymi wyzwaniami. Połączenie ścisłego egzekwowania przepisów z zachętami behawioralnymi, takimi jak kampanie informacyjne i religijne, może zwiększyć przestrzeganie zakazu.