Mikroplastiki w ludzkiej krwi: ryzyko udaru...

W obliczu narastających obaw dotyczących wpływu zanieczyszczeń tworzywami sztucznymi na środowisko i zdrowie, ostatnie badania ujawniły ukrytą obecność mikrodrobinek plastiku w ludzkich tkankach oraz potencjalny związek z poważnymi problemami zdrowotnymi, w tym chorobami układu krążenia. Mikroplastiki, czyli mikroskopijne cząsteczki plastiku o wielkości mniejszej niż 5 milimetrów, rozprzestrzeniły się praktycznie na całej kuli ziemskiej, włączając w to oceany, ląd i atmosferę, stając się globalnym wyzwaniem dla ekosystemów.

Mikroplastiki: wszechobecne zagrożenie dla środowiska

Mikroplastiki pochodzą z różnorodnych źródeł, w tym z degradacji większych plastikowych odpadów oraz z bezpośredniego uwolnienia mikrocząsteczek z produktów, takich jak kosmetyki i syntetyczne tekstylia. Ich wszechobecność umożliwia im dostanie się do ludzkiego organizmu poprzez spożywanie, wdychanie oraz prawdopodobnie przez skórę. Badania wykazały obecność mikroplastików w różnych narządach i tkankach człowieka, co wskazuje na brak odporności na ekspozycję.

Zagrożenia dla układu krążenia

Badania opublikowane w czasopiśmie Environment International w 2022 roku wykazały obecność mikroplastików we krwi 77% badanych osób, co stanowi pierwsze takie odkrycie. W badaniu przeprowadzonym na 22 zdrowych ochotnikach zidentyfikowano pięć rodzajów tworzyw sztucznych, z których najczęstsze to politereftalan etylenu (PET) i polistyren (PS). To odkrycie budzi niepokój, biorąc pod uwagę możliwość migracji tych cząsteczek po całym organizmie i gromadzenia się w różnych narządach, co rodzi poważne obawy dotyczące skutków dla zdrowia.

Nowe badania opublikowane w bieżącym miesiącu przez „The New England Journal of Medicine” prezentują wyniki badań przeprowadzonych w Neapolu, które wykazały silną korelację między obecnością mikroplastiku w naczyniach krwionośnych a zwiększonym ryzykiem udaru, zawału serca oraz przedwczesnej śmierci. W badaniu analizowano blaszki miażdżycowe u ponad 300 pacjentów z chorobami tętnic, z których ponad połowa zawierała mikroplastiki. Chociaż to powiązanie nie jest jednoznacznie przyczynowe, sugeruje ono niepokojący związek między zanieczyszczeniem tworzywami sztucznymi a zdrowiem układu krążenia. Komentując te nowe badania, dr Colum Amory, lekarz medycyny, dyrektor Oddziału Usług Udarowych oraz profesor neurologii w Hackensack Meridian School of Medicine na Uniwersytecie Hackensack, stwierdził: „Badanie wydaje się być przeprowadzone bardzo dobrze, i choć nie wyjaśnia w jaki sposób obecność mikroplastików zwiększa ryzyko udaru czy zawału serca, dostarcza klinicystom informacji na temat wpływu tych substancji na zdrowie. Konieczne są dalsze badania, aby potwierdzić przyczynowy związek między mikrodrobinami plastiku, ich źródłami oraz sposobami ograniczenia ryzyka z nimi związanego”.

Badania na zwierzętach i ludzkich komórkach

Najnowsze badania na komórkach zwierzęcych i ludzkich jeszcze bardziej potwierdziły te obawy. Odkryto, że mikroplastiki mogą uszkadzać barierę jelitową, gromadzić się w narządach i wywoływać stany zapalne, dysbiozę jelit oraz zmiany metaboliczne u gryzoni. Te skutki znaleziono również u większych ssaków, co wywołało zaniepokojenie dotyczące bezpieczeństwa zwierząt przeznaczonych do spożycia, takich jak kurczaki, które są znane z połykania mikroplastików.

Ftalany a zdrowie człowieka

Ftalany, czyli chemiczne dodatki do tworzyw sztucznych, zostały zidentyfikowane jako substancje zakłócające funkcjonowanie układu hormonalnego, co negatywnie wpływa na zdrowie ludzkie. W niedawnych badaniach omówiono powszechną obecność ftalanów w codziennym życiu oraz ich negatywny wpływ na przebieg ciąży, rozwój dziecka oraz układ rozrodczy. Wzywa się do wprowadzenia bardziej rygorystycznych przepisów i alternatywnych rozwiązań w celu zmniejszenia narażenia na te substancje.

Globalna odpowiedź: wezwanie do działania

Wszechobecność mikroplastików i ftalanów oraz związane z nimi potencjalne ryzyko dla zdrowia podkreślają pilną potrzebę podjęcia działań w celu ograniczenia zanieczyszczeń tworzywami sztucznymi. Ograniczenie produkcji tworzyw sztucznych i poprawa zarządzania odpadami są kluczowymi krokami w kierunku zmniejszenia tego ryzyka. Niemniej jednak, ze względu na powszechną dystrybucję tworzyw sztucznych, korzyści z tych działań mogą ujawnić się dopiero po pewnym czasie. Badania dotyczące wpływu zanieczyszczeń tworzywami sztucznymi na zdrowie znajdują się wciąż we wczesnym stadium, ale istniejące dowody wymagają natychmiastowych działań w celu ograniczenia narażenia i dalszego badania długoterminowych konsekwencji zdrowotnych. Adresowanie pierwotnych przyczyn zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, intensyfikacja badań oraz podnoszenie świadomości społecznej są kluczowymi krokami w ochronie zarówno zdrowia ludzkiego, jak i środowiska.