Europejskie ograniczenia dotyczące mikroplastików...

27 września 2023 r. Unia Europejska (UE) wprowadziła środki regulacyjne dotyczące obecności mikrodrobin plastiku w różnorodnych produktach. Jakie są zagrożenia związane z mikroplastikiem i jaki wpływ nowe regulacje będą miały na przedsiębiorstwa? Wszyscy zdajemy sobie sprawę z mikrokulek zawartych w kosmetykach, ale rzadko zastanawiamy się nad mikroplastikami obecnymi w brokacie, materiałach wypełniających używanych w nawierzchniach sportowych, czy też produktach weterynaryjnych i leczniczych.

Problem mikroplastików

Mikroplastiki to niewielkie cząstki tworzyw sztucznych, składające się z mieszanki polimerów i dodatków funkcjonalnych, których średnica jest mniejsza niż 5 mm. Mogą powstawać zarówno naturalnie w wyniku rozkładu tworzyw sztucznych w środowisku, jak i celowo dodawane do różnych produktów, takich jak nawozy, kosmetyki, detergenty domowe i przemysłowe, oraz farby, ze względu na swoją lekkość, niski koszt produkcji i właściwości ścierne. Chociaż mikrodrobiny plastiku są funkcjonalne, naukowcy, rządy i konsumenci obecnie uznają je za główne zagrożenie dla środowiska. Szacuje się, że w oceanach znajduje się około 5,25 biliona kawałków plastiku, a każdego roku do oceanów trafia kolejne 33 miliardy funtów plastiku. Unia Europejska szacuje, że na terenie UE/Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) zużywa się rocznie 145 000 ton mikroplastiku. Mikroplastiki budzą zaniepokojenie, gdy przedostają się do środowiska, zakłócając łańcuch pokarmowy i powodując dewastację ekosystemów. Są one związane z niszczeniem raf koralowych oraz stanowią zagrożenie dla zwierząt wodnych, które mylą je z pożywieniem. To z kolei umożliwia przedostawanie się plastiku do łańcucha pokarmowego, a toksyny zawarte w plastiku mogą koncentrować się w organizmach zwierząt, przenosząc się w górę łańcucha pokarmowego. U ludzi mikroplastiki mogą powodować różne problemy zdrowotne, takie jak neurotoksyczność, podrażnienie skóry i zapalenie narządów.

Regulacje w Europie

UE po raz pierwszy zaczęła rozważać ograniczenia stosowania mikrodrobin plastiku w styczniu 2018 r., prowadząc konsultacje, które trwały do września 2020 r. W lutym 2021 r. przedstawiono Komisji Europejskiej wspólną opinię, a projekt rozporządzenia został wydany w sierpniu 2022 r.

27 września 2023 r. UE wprowadziła rozporządzenie Komisji (UE) nr 2023/2055, które reguluje mikrocząstki polimerów syntetycznych jako substancje w ich czystej postaci oraz w mieszaninach, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 dotyczącym "Rejestracji, Oceny, Udzielania Zezwoleń i Ograniczeń Stosowania Chemikaliów" (REACH). Definiuje ono syntetyczne mikrocząstki polimerowe jako trwałe polimery, spełniające oba poniższe warunki:

Są one obecne w cząstkach i stanowią co najmniej 1% tych cząstek; lub tworzą ciągłą powłokę powierzchniową na cząstkach.

Co najmniej 1% cząstek w powyższym punkcie spełnia jeden z poniższych wymogów:

≤ 5 mm dla wszystkich wymiarów cząstek
≤ 15 mm dla długości cząstek przy stosunku długości do średnicy większym niż trzy

Rozporządzenie Komisji wprowadziło nowy wpis 78 do załącznika XVII rozporządzenia REACH, który wszedł w życie 17 października 2023 r.

Zgodnie z warunkami ograniczenia mikroplastiku, nie wolno wprowadzać do obrotu

Jako substancję samą w sobie, lub:

1. Jeżeli mikrocząstki polimeru syntetycznego są obecne w celu nadania pożądanej właściwości, w mieszaninach w stężeniu równym lub większym niż 0,01% wag.
Wymogi zawarte w przepisach wchodzą w życie etapami, począwszy od 17 października 2023 r. Szczegółowe informacje na temat wymagań przepisów, dat wejścia w życie i zwolnień można znaleźć w dokumencie SafeGuardS 126.23.

2. Niektóre produkty są jednak problematyczne, dlatego Unia Europejska opublikowała swoje obecne stanowisko na swojej stronie internetowej. Jednym z takich produktów jest brokat, uznawany za produkt wysokiego ryzyka, a obecne podejście zostało podsumowane w dokumencie SafeGuardS 137.23.