Bangladesz tonie w plastiku

Ze względu na ciągły wzrost wykorzystania plastiku w różnych branżach, zwłaszcza w produkcji opakowań, Bangladesz pozostaje jednym z krajów o najwyższym poziomie zanieczyszczenia plastikiem.
W ciągu ostatnich pięciu dekad produkcja tworzyw sztucznych znacząco wzrosła na całym świecie. Co minutę na świecie nabywa się niesamowitą ilość miliona plastikowych butelek. Gdyby wszystkie te plastikowe butelki sprzedane w 2018 roku zostały ułożone w stos, osiągnęłyby wyższość nad najwyższym budynkiem na Ziemi, jakim jest Burj Khalifa w Dubaju.

Chociaż plastikowe butelki przynoszą wiele korzyści, rosnące wykorzystanie plastiku ma poważny wpływ na nasze środowisko. Bangladesz także nie unika problemu związanego z plastikiem. Ze względu na stały wzrost wykorzystania plastiku w różnych sektorach, szczególnie w opakowaniach, Bangladesz pozostaje jednym z krajów o najwyższym poziomie zanieczyszczenia plastikiem. Obrazy rzek zapchanych przypadkowo wyrzuconymi plastikowymi butelkami częściowo ukazują skalę tego problemu.

Oto kilka porażających statystyk dotyczących plastiku w Bangladeszu

Codziennie powstaje aż 3000 ton odpadów z tworzyw sztucznych.
Plastik stanowi 8% wszystkich odpadów wytwarzanych rocznie, co przekłada się na imponującą liczbę 800 000 ton. Dziennie w mieście Dhaka zużywa się około 14 milionów worków polietylenowych, często trafiających do rzek i oceanów, co stwarza zagrożenie dla ekosystemu morskiego. Około 73 000 ton odpadów z tworzyw sztucznych dostaje się codziennie do rzek Padma, Jamuna i Meghna.
Tylko w Starej Dhace miesięcznie sprzedaje się około 250 ton produktów niemożliwych do poddania recyklingowi, takich jak słomki i sztućce wykonane z tworzywa sztucznego. Wzrost produkcji bioodpadów wynosi 5,2%, podczas gdy odpady z tworzyw sztucznych wzrastają o 7,5%. Oprócz odpadów domowych, plastikowe odpady pochodzące z Indii, Nepalu i Chin, unoszące się wzdłuż rzek Ganges, Yamuna i Brahmaputra, zanieczyszczają nasze zbiorniki wodne, włączając w to rzeki i kanały. Skala tego problemu jest ogromna i nie ma sobie równych.

Według Reuters, Azja jest największym na świecie producentem tworzyw sztucznych i generuje ogromne ilości odpadów z nimi związanymi.

To stanowi poważne zagrożenie zarówno dla środowiska, jak i zdrowia ludzi.

Organizacja ds. Środowiska i Rozwoju Społecznego (ESDO) w Dhace opisała worki polietylenowe i odpady z tworzyw sztucznych jako istotne zagrożenie dla ogólnego środowiska kraju.

Według badania przeprowadzonego przez ESDO w 2017 roku, większość zużytego plastiku i politenu trafia na wysypiska śmieci oraz zanieczyszcza zbiorniki wodne na terenie całego kraju. Brak jest systemu zbierania ani recyklingu tych odpadów. Niemniej jednak, pomimo świadomości szkodliwych skutków plastiku, aż 61% mieszkańców kraju nadal korzysta z toreb polietylenowych.

W samej Dhace istnieje ponad 100 fabryk w obszarach takich jak Lalbagh, Hazaribagh, Sadarghat oraz Chattogram, które produkują worki polietylenowe.
W swoim wystąpieniu na seminarium w 2018 roku dotyczącym zanieczyszczenia środowiska plastikowymi materiałami, Arif M. Faisal, ekspert ds. Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP), zaznaczył, że produkcja plastiku prowadzi do emisji gazów cieplarnianych, co przyczynia się do globalnego ocieplenia, jednocześnie zanieczyszczając glebę i wodę. Te kwestie, jak stwierdził, mają wpływ na postępy Bangladeszu w realizacji celów zrównoważonego rozwoju (SDG).

Według opublikowanego badania w czasopiśmie "Science Advances" w 2015 roku na całym świecie wyprodukowano około 380 milionów ton plastiku. Połowa z tej ogromnej ilości tworzyw sztucznych jest przeznaczona do jednorazowego użytku.

Plastik jednorazowego użytku zawiera wiele różnych chemikaliów o właściwościach wpływających na funkcjonowanie układu hormonalnego, takie jak rozpuszczalniki, stabilizatory UV, ftalany, środki przeciwdrobnoustrojowe oraz dodatki przemysłowe, zgodnie z danymi dostarczonymi przez ESDO (Organizację ds. Środowiska i Rozwoju Społecznego).
Zakaz stosowania toreb polietylenowych w Bangladeszu, który został wprowadzony już w 2002 roku, za czasów rządów Partii Nacjonalistycznej Bangladeszu (BNP), miał na celu ograniczenie negatywnego wpływu tych toreb na środowisko. Niestety, mimo wprowadzenia oficjalnego zakazu, nie przyniósł on oczekiwanych rezultatów. Torebki polietylenowe nadal są powszechnie używane. Produkty spożywcze, zwłaszcza, są często pakowane w tego rodzaju opakowania, mimo wyraźnego zakazu. W 2010 roku wprowadzono także prawo zachęcające do używania torebek jutowych w celu zredukowania użycia toreb polietylenowych, jednak efekty tej inicjatywy pozostają niewystarczające. Zastosowanie worków polietylenowych i plastikowych znacząco wzrosło w ostatnich latach, co ma negatywny wpływ na środowisko oraz prowadzi do zatkania systemów odprowadzania wody.

Czy istnieją rozwiązania?

Według ekspertów z Bangladeszu, zwiększanie świadomości na temat poważnych zagrożeń związanych z odpadami z tworzyw sztucznych stanowi kluczowy krok w zwalczaniu rosnącego zanieczyszczenia tymi materiałami. Wskazują na potrzebę promowania innowacyjnych i zrównoważonych rozwiązań, a także sugerują polityczne środki zachęcające do stosowania biodegradowalnych tworzyw sztucznych oraz ekonomicznie opłacalnych alternatywnych materiałów opakowaniowych. Dodatkowo, zwracają uwagę na potrzebę odpowiedniego systemu zarządzania odpadami z tworzyw sztucznych, w tym rozwijania recyklingu tworzyw sztucznych. Profesor Izaj Ahmed z Bangladesz University of Engineering and Technology (BUET) podkreślił w swoim wystąpieniu z 2018 roku, że przemysł recyklingu tworzyw sztucznych może generować znaczne zyski w Bangladeszu, wykorzystując dostępną tu tanią siłę roboczą i surowce.

W raporcie zatytułowanym "Przestań używać plastiku jednorazowego użytku do ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska", przedstawionym w 2018 roku przez sekretarza generalnego ESDO, dr. Shahriara Hossaina, wyrażono przekonanie, że stosowanie plastiku jednorazowego użytku jest wygodne, ale konieczne jest wprowadzenie zakazu. Zasugerowano także istnienie bardziej ekologicznych alternatyw, takich jak bambus lub szkło. Rosemarie Downey, globalna liderka ds. badań opakowań w Euromonitor International, podkreśla znaczenie świadomego spożywania plastiku i podkreśla, że jest to globalnym obowiązkiem wszystkich. Według Downey, konsumenci odgrywają kluczową rolę w osiągnięciu celu zero odpadów. Unia Europejska zatwierdziła zakaz stosowania 10 jednorazowych produktów plastikowych, w tym słomek, widelców i noży, do 2021 roku. Ponadto, ustaliła cele dotyczące recyklingu wszystkich opakowań z tworzyw sztucznych, które stanowią główne źródło odpadów tego rodzaju, do roku 2030.